Voorwerp van de maand – september 2025

Eens per maand presenteert het stadsmuseum een object uit de collectie in samenwerking met het Bocholter-Borkener Volksblatt (BBV).

Eet- en kookgerei uit Stalag VI F (Bocholt)

Het hier gepresenteerde eet- en kookgerei van aluminium is afkomstig uit het krijgsgevangenenkamp Stalag VI F in Bocholt en werd vermoedelijk tussen 1941 en 1945 gebruikt. Het gaat om gestandaardiseerd legergerei, waaronder een meerlagige etensdrager („Henkelmann”) met handgreep. De materiaalkeuze was functioneel: aluminium is licht, relatief corrosiebestendig en in de kamppraktijk goed te reinigen. Bovendien was het gerei stapelbaar en robuust—eigenschappen die in de massavoorziening onder tijd- en middelen­schaarste essentieel waren.

In het dagelijkse kampleven ging dit ogenschijnlijk neutrale object zijn louter functionele betekenis te boven. Bij schaarse en vaak gebrekkige rantsoenen bleef het het centrale gebruiksvoorwerp voor de maaltijd. Het werd zo een symbool van overleven, zelfbehoud en minimale handelingsruimte. Veel bewaard gebleven stukken tonen sporen van creatieve toe-eigening: geïmproviseerde reparaties, ruiltransacties en persoonlijke gravures met namen of tekens geven het gestandaardiseerde object een individueel verhaal.

De locatiebiografie van het Stadtwaldlager plaatst het object historisch in context. Sinds 1935 in gebruik diende de plek aanvankelijk de „Österreichische Legion”, in de Tweede Wereldoorlog als krijgsgevangenenkamp van de Wehrmacht, in 1945–46 als Brits interneringskamp, in 1947–48 als Palestine Transit Camp voor Joden die wilden uitreizen, en tot 1956 als onderkomen voor vluchtelingen en verdrevenen; vanaf 1959 nam de Bundeswehr de locatie over. In materiaal, vorm en gebruikssporen condenseert dit gerei die wisselvolle geschiedenis tot een tastbaar tijdsgetuigenis.

Objectgegevens
• Benaming: eet- en kookgerei (o.a. etensdrager/Henkelmann)
• Datering: ca. 1941–1945
• Materiaal: aluminium
• Bestand/herkomst: Sammlung Stadtwaldlager, convoluut 2021.14
• Inventarisnummer: 2021.14
• Foto’s: Stadtmuseum Bocholt